Karakter Analizi - Karar Verme

İnsanlar F tipi, T tipi, P tipi, FT tipi insan olarak dörde ayrılır.

F tipi insanlar karar vermeleri gereken durumda, akıllarına önlerindeki seçeneklerin getirir ve herbir seçeneğin ne kadar avantajlı olduğunu değerlendirirler. Dezavantajlar akıllarına gelmez, gelse de bunlar üzerine düşünmeyi sevmezler; oryantasyonları buna uygun değildir. F tipi insanlar çabuk karar vericilerdir. Bu nedenle onlar için çoğu karar süreci kısa sürer ve iş dünyasında yöneticiler tarafından çok sevilir ve hızlı yükselirler. F tipi insanlar fırsat odaklıdır; bu nedenle "fırsat" kelimesinin ilk harfi olan "f" ile isimlendirdim.

T tipi insanlar karar vermeleri gereken durumlarda, akıllarına önlerindeki seçenekleri getirir ve herbir seçeneğin ne kadar dezavantajlı olduğunu değerlendirirler. Avantajlar akıllarına gelmez, gelse de orada duran can sıkıcı dezavantajlar varken, avantajlara zaman harcamak zaman kaybı gibi görünür. T tipi insanlar bir türlü karar veremezler; bu nedenle karar süreçleri çok uzundur; bu nedenle yöneticiler tarafından çok sevilmezler; yükselmeleri için aşırı efor harcamaları gerekirken, karar vermeye istekli oluşları nedeniyle P tiplerine nazaran şansları daha yüksektir. T tipi insanlar tehdit odaklıdır; bu nedenle "tehdit" kelimesinin ilk harfi olan "t" ile isimlendirdim.

İlk bakışta 5 ile 3 (avantajlar) arasında seçim yapmak ile -3 ile -5 (dezavantajlar) arasında seçim yapmak arasında fark yokmuş gibi gelse de, çok fark vardır. F tipi iki güzel çiçek arasında karar vermeye çalışırken, T tipi iki bok arasında karar vermeye çalışmaktadır. Bu nedenle F tipinin içi karar sonrasında genellikle rahatken, T tipinin içi hiçbir zaman rahat olmaz; sonuçta öyle ya da böyle seçtiği yine bir nebze boktur (algısal olarak :) ).

F tipi insanlar, T tipi insanlara göre daha sabırsız, aceleci ve kolay sıkılganken, T tipi insanlara göre özgüvenleri daha yüksektir. T tipi insanlar ise F tipi insanlara göre daha sabırlıdır, daha çok boyun eğmeye meyilli ve özgüvenleri daha düşüktür. Bu durum iki tip arasında iş dünyasında bir denge yaratır.

P tipi'ne gelirsek, onlar F tipi de, T tipi de olamayanlardır. Bazen çabuk karar verirler, bazen zor karar verirler; aslında çok da karar vermek istemezler. Yöneticilerin gözünde çok tanımlanamazlar. Karar vermeleri gereken durumlarda kimi zaman F tipi, kimi zaman T tipi karakteri gösterir ama yeterince bilinçli olmadıklarından çok başarılı olamazlar. Karar verme konusunda, F tipi ve T tipi gibi hevesli değillerdir ve daha az inisiyatif alırlar. P tipi insanlar inisiyatif konusunda pasiflerdir; bu nedenle "pasif" kelimesinin ilk harfi olan "p" ile isimlendirdim.

FT tipi insanlar ise hangi tipte olursa olsun, karar verme süreçlerinde bir şekilde seçeneklerin hem avantajlarını hem de dezavantajlarını birlikte değerlendirebilen, F tipleri gibi aceleci karar vermeyen ama T tipleri gibi de işi eziyet haline getirmeyen, P tiplerinin aksine inisiyatif alma ve karar verme konusunda çok istekli kişilerdir. Bu kişilerin kariyerleri sonuna kadar açıktır.

Dinçer Özturan.30.05.2008

Algının Yaşamdaki Evrimi Üzerine

Kazanmak ve Kaybetmek Üzerine isimli makalemde, kaybetmişlik ve kazanmışlık takdirimizin geçici olduğunu, yaşam algımız değiştiğinde, geçmişte yaptığımız seçimlerimizi de farklı biçimde değerlendirebildiğimizi netleştirmiştik. Bir insanın, bir anda, kendini hayatı boyunca kaybetmiş veya kazanmış olarak değerlendirebileceğine de değinmiştik. Bu bağlamda insanın omuzlarındaki yükün kişinin seçimlerini algılayışına bağlı olarak ya ağırlaştığını veya hafiflediğini söylemiştik.

Bu makalemden sonra, arkadaşlarımla yaptığım tartışmalar sonucunda, bu algısal evrimin sadece kaybetmek ve kazanmak için olmadığını, topyekün doğrular ve yanlışlar için de olduğunu farkettim. Bununla da kalmıyor, avantaj ve dezavantajlar için de, fırsatlar ve tehditler için de durum aynıydı.

İnsanın o anki ruh-u haliyesi nasılsa, insan dünyayı nasıl görmek istiyorsa, dünyayı öyle görüyor. Bu bağlamda, olaylar, ortam ve kısa süre önce yaşanan şeyleri baz alarak o anda bir karar veriyor; intahar ediyor, o anda karar veriyor; işinden istifa ediyor, o anda karar veriyor; erken uyumaya karar veriyor, o anda karar veriyor; umursamıyor.

Oysa yaşamın ilerleyen evrelerinde, bir dönem için verdiği o kararın doğru, bir dönem için de verdiği o kararın yanlış olduğunu düşünüyor. Hep bir döngü içinde evrile evrile yaşıyor insan. Seçimler insanı hayatı boyunca takip ediyor ve dönem dönem renk değiştiriyor.

Sanırım yaşamı ilginç ve keyifli kılan şey bu. Yaşamaktan vazgeçenler de bunu bir şekilde algılayamayanlar. Büyük konuşmuş da olabilirim ama böyle görünüyor.

Dinçer Özturan 23.05.2008

İnanmak

"İnsan önce tanrıya değil, kendine inanmalıdır."

Dincer Ozturan 24.05.2008